Mocowanie żagla do masztu

Większy z żagli nazywany jest grotem. Jego dolny lik obciągnięty jest przez bom. Lik przedni mocowany jest do masztu za pomocą:

1. Likliny wsuwanej w likszparę – wzdłuż liku przedniego jest wszyta lina, którą wkłada się w szparę w maszcie;

2. Pełzaczy/ślizgaczy – są to wykonane z tworzywa sztucznego kształtki o kształcie litery „T” lub „U” – wsuwane w szparę lub nakła- dane na szynę w maszcie;

3. Żmijki lub marlinki – liny obiegającej maszt dookoła. Jest to za- mocowanie żagla „na stałe” w praktyce turystycznej raczej nieużywane;

4. Pierścieni (segarsów) – metalowych pierścieni nakładanych na maszt. Stosowane raczej w ożaglowaniu gaflowym.

Lina obciągająca lik przedni i dolny grota to hals, zamocowany do rogu halsowego żagla. Z drugiej strony (wzdłuż liku dolnego) żagiel obciąga szkentla, zamocowana do rogu szotowego.

Często obecnie używany jest lazy-jack, pokrowiec na grota zamocowany na bomie, podtrzymywany na fale. Upraszcza klarowanie żagla, gdyż wystarczy żagiel zrzucić i zamknąć zamek pokrowca. Warto nadmienić, że dawniej klarowanie polegało na zwinięciu go (w odpowiedni sposób, to nie takie oczywiste) i przytwierdzeniu do boma marlinką.

Innym patentem ułatwiającym zwijanie i refowanie grota to roler grota, stosowany na większych jachtach. Grot jest wtedy na stałe zamocowany do rury rolera, schowanej w maszcie, zaś jego róg szotowy jest ruchomy na szynie zainstalowanej na bomie. Grot jest stawiany przez wybieranie szkentli, zwijanie zaś opiera się na wybieraniu fału rolera.

 

Mniejszy żagiel to fok. Jest on mocowany do sztagu za pomocą raks (metalowych kształtek nakładanych na sztag) lub karabińczyków, może też być zamocowany na tzw. sztywnym sztagu, rurze która jest częścią patentu zwanego rolfokiem. Pozwala on na nawijanie żagla na sztywny sztag, co upraszcza refowanie żagla oraz zwijanie żagla.

Linami służącymi do podnoszenia i opuszczania różnego rodzaju osprzętu są fały. Do podnoszenia foka używa się fału foka, do podnoszenia grota stosowany jest fał grota. Do podnoszenia i opuszczania płetwy mieczowej używa się fału miecza.

Do ustawiania żagli względem wiatru używane są szoty. Szoty foka (fokaszoty) są poprowadzone wzdłuż burt. Grot natomiast jest obsługiwany przez jednego szota, obłożonego na tzw. talii – zespole dwóch lub więcej bloczków, która służy do redukcji siły działającej na szocie.